ANALYSE – C&A sluit volgend jaar vier filialen, zo maakte de kledingketen donderdag bekend. De voorbode van een nieuw retaildrama in de Nederlandse winkelstraat, na het omvallen van V&D, Schoenenreus en MS Mode?
Enige nuance is op z’n plaats: het gaat om precies 0,25 procent van het internationale winkelbestand van C&A en 3 procent van het aantal Nederlandse vestigingen. Slechts een klein onderdeel van de multinational dus.
Even terugspoelen. Precies een jaar geleden opende C&A zijn eerste Nederlandse flagshipstore in Amsterdam. Het was 29 oktober: een groot feest op de vierkante meters aan het Damrak, maar landelijke media lieten het nieuws grotendeels passeren.
Vakbladen schreven er wel over. Zo waren Fashion United en bekende modebloggers aanwezig bij de opening. De modetitel tekende op dat de omzet van C&A de afgelopen jaren licht steeg, ondanks de economische crisis. C&A schreef dat toe aan de groeiende populariteit van de webshop. De modeketen opende eerder al flagshipstores in Düsseldorf, Madrid, Praag, Wenen en Parijs.
C&A is niet scheutig met harde cijfers. De laatste omzetgegevens komen uit 2012, toen de keten een omzet van 6,8 miljard euro boekte met 1.537 winkels verspreid over 20 landen in Europa. Ter vergelijking: dat was pakweg 11 keer zo veel als V&D in diezelfde periode.
Een winkeltje meer of minder, what's the difference. In perceptie veel.
Code rood: C&A sluit 4 winkels
Een winkeltje minder betekent bij een klassieke retailer C&A landelijk nieuws. Retaildeskundige Paul Moers zegt donderdag tegen Trouw, die het nieuws van de sluitende winkels achterhaalde, dat C&A last heeft van winkelketens zoals H&M, Zara en Primark.
De Volkskrant relateert, waarschijnlijk een beetje op de automatische piloot, aan het gefailleerde V&D, Macintosh en McGregor. “C&A is het laatste slachtoffer in een reeks omvallende winkelbedrijven”, is de slotzin van het korte nieuwsbericht.
Deze associaties zeggen iets over C&A, het heeft het imago van een ouderwets merk. Het wordt gezien als één van de merken uit het babyboombolwerk van de vorige eeuw dat de snelle online ontwikkelingen niet meer kan bijbenen.
Een extreem gesloten bedrijf
Hoe het echt gaat met C&A kunnen buitenstaanders eigenlijk niet zeggen. Forbes noemde de retailgigant onlangs “one of the most secretive companies in the world”. En dat is het ook. Vrijwel nooit geeft een topman van de onderneming een interview of worden er cijfers – niet eens grove indicaties – vrijgegeven.
Zelf zegt C&A in de brief van de HR-directeur over de vier sluitingen, die Trouw in handen heeft, dat de vestigingen dichtgaan vanwege het “slechte bedrijfseconomische resultaat” aldaar. Het gaat om vestigingen in Pijnacker, Nijverdal en Kanaleneiland, een buitenwijk in Utrecht.
Ook wordt er een vestiging gesloten in de binnenstad van Utrecht. Dit filiaal bij Vredenburg zit op loopafstand van een andere winkel in Hoog Catharijne die wél open blijft.
Het is natuurlijk niet zo gek om één van twee dicht bij elkaar gevestigde A-locaties aan iemand anders te verhuren of verkopen. De vastgoedprijzen gaan op het moment lekker op dit soort plekken. Na de sluiting pakt C&A misschien wel iedere maand een hoge huurwinst of verkoopopbrengst, want het zou zomaar kunnen dat het bedrijf dit pand zelf in bezit heeft.
Eigen panden
C&A heeft, in tegenstelling tot wat V&D niet had, zijn eigen lot in handen omdat het veel panden niet huurt, maar zelf bezit. Hoeveel panden het precies bezit, weet niemand behalve zijn vastgoedadviseur, Colliers.
Vastgoedbezit scheelt ook veel in de vaste lasten. Huurkosten zijn immers voor dit soort partijen een grote kostenpost.
De doorgaans rebellerende vakbond was bij de onderhandelingen over de vier gesloten panden aanwezig en zegt zich geen zorgen te maken. Alle vaste werknemers vinden namelijk elders een baan binnen het concern. “Ik verbaasde mij er eerlijk gezegd een beetje over dat dit nu groot nieuws is”, zegt Niels Suijker van FNV Handel tegen het AD.
Maar zeggen dat het goed gaat met C&A is net zo zinloos als zeggen dat C&A zich binnenkort aansluit bij het retailkerkhof. Binnenskamers gebeurt er van alles bij het concern.
Familieconcern staat voor uitdaging
Uit een bedrijfsportret van MT vorig jaar valt bijvoorbeeld op te maken dat jongere leden van de familie Brenninkmeijer, eigenaars van C&A, ontevreden zijn over de ouderwetse structuur van het bedrijf.
Slechts een klein groepje van 68 aandeelhouders onder de 1.800 tellende dynastie bepaalt alles en bekleedt de hoogste functies. Ook kunnen alleen hun kinderen in aanmerking komen voor topfuncties. Vernieuwing zou daardoor binnen het katoenimperium, dat zich uitstrekt over Europa, Brazilië en China, moeilijk zijn.
Daarnaast trekt C&A zich volledig terug uit Turkije. Afgelopen zomer werd bekend dat het 24 winkels in Turkije verkoopt aan een branchegenoot. Of dat slecht is, kan ook niemand zeggen. Misschien heeft C&A er een goede prijs voor gekregen. Misschien is het één van de weinige verlieslatende buitenlandse avonturen. Misschien groeit C&A in andere landen wel.
Misschien, misschien, misschien.
“The widespread network of stores is impressive and suggests further expansion is likely”, schreef Forbes-auteur Walter Loeb in zijn analyse ietwat optimistisch. Maar, zo sluit hij af: “I regret that there is a lack of factual information that could give an observer like myself more conviction that C&A has future growth.”
Het beetje informatie van donderdag zal Loeb niet helpen om een goede prognose te geven over het voorbestaan van C&A. Als dat nietige nieuws hem überhaupt bereikt.